De Vlaamse Waternamen: Deel 1

Een
verklarend woordenboek over de Vlaamse waternamen bestond nog niet.  Vreemd eigenlijk.  Vooral als je nagaat hoe dikwijls je een
beekje of waterloop passeert tijdens een wandeling, een fietstocht of bij je woon-werkverkeer.
Deze hydroniemische publicatie vult een leemte op in het toponymisch
onderzoek.  Omwille van logistieke
overwegingen is in twee stappen gewerkt. In deel 1 zijn de provincies
Antwerpen, Limburg, Vlaams-Brabant en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest opgenomen
samen met het Beneden-Schelde-bekken, het Demerbekken, het Dijlebekken, het
Maasbekken en het Netebekken.  In een
tweede deel zullen West- en Oost-Vlaanderen hydroniemisch onderzocht
worden.  Het is de bedoeling van de
samenstellers om ook de geïnteresseerde leek mee te krijgen in dit
wetenschappelijk verhaal.  Vooral omdat
elkeen vanaf zijn prille jeugd in contact komt met plaatselijke beken.  Om in te ravotten of om de kleine
waterdiertjes te ontdekken.  Met dit boek
worden ongeveer 4.200 waterlopen onder de loep genomen.

Evenals veldnamen
en nederzettingsnamen zijn waternamen of hydroniemen een belangrijk element
voor de herkenning van onze omgeving. Soms verwijzen ze ook naar elkaar. Heel
wat nederzettingen zijn gebouwd in de nabijheid van beken, grachten, vijvers en
waterlopen. In dit woordenboek zijn enkel de ‘vloeiende’ waters opgenomen. Het
zou een onmogelijk opgave geweest zijn om alle vennen en plassen te vermelden.
Mits enkele criteria is een huzarenwerk tot een goed einde gebracht.  Een criterium is de minimale lengte van 1km.
Een andere voorwaarde is het voorkomen in de atlassen van de waterlopen van
1877, 1950 en 2014.  Een uitzondering is
gemaakt voor aparte, taalkundig interessante namen. De strafste namen vind ik
Botermelkbeek, Josaflatdalvlietje, Kijkverdrietbeek en Uilenkotbeek.

Als
absolute leek heb ik uit nieuwsgierigheid alle waterlopen uit dit boek genoteerd
die in Hasselt voorkomen.  Uiteindelijk
kwam ik op een totaal van achtenveertig(!) vloeiende waters. Ik had geen idee!

De historische verhalen
en verklaringen van de Vlaamse watertjes zijn boeiend en leerrijk.