De Slapende Boeddha

Hamida Ghafour, de auteur van dit boeiende en leerrijke boek en telg van een vooraanstaande Afghaanse familie, vluchtte op erg jonge leeftijd samen met haar ouders naar Canada. Als volwassene bezocht ze haar vaderland langdurig als journaliste. Haar ervaringen en kennis van het land bezorgen ons een beeld dat tegelijkertijd fascinerend en onthutsend is.
 
Afghanistan was en is nog steeds een land met een bijzonder rijke cultuur die zich niet alleen uit in rijke kunstschatten, maar ook en vooral door bijzondere intermenselijke betrekkingen. Oorlogen die nu al enkele decennia aanslepen vernietigden veel van het waardevolle dat de geschiedenis en de Afghanen zelf te bieden hadden. Het zou verkeerd zijn alles wat verkeerd loopt in Afghanistan in de schoenen te schuiven de Sovjet-Unie en de Taliban. Er was ook onderlinge strijd tussen verschillende facties, en tenslotte is er ook nog de hedendaagse “vredesmacht”, een coalitie onder Amerikaans bevel.
 
Daarnaast zijn er ook nog duizenden hulpverleners en officiële afgevaardigden van allerhande instanties in het land, zoals bijvoorbeeld van de UNO, vaak bezield met de beste bedoelingen. Dikwijls trachten zij, blijkbaar niet beter wetend, hun visie op democratie, vooruitgang en beschaving zomaar over te planten op een samenleving met zeer specifieke karakteristieken en benaderingswijzen.
 
Hamida Ghafour beschrijft met veel kennis van zaken wat er zoal misloopt in haar land. Een beetje meer kennis, inzicht en inlevingsvermogen zou al een hoop problemen kunnen oplossen. Maar veel van die goedbetaalde ambtenaren vertrekken al weer na een paar jaar, wanneer ze een begin van begrip vertonen. Toch is het boek absoluut geen klaagzang, de auteur heeft ook aandacht voor positieve aspecten en ontwikkelingen.
 
Tijdens de tochten door haar geboorteland gaat de schrijfster ook op zoek naar wat er nog rest van het verleden van haar familie. Ze probeert de gedichten van haar grootmoeder te terug vinden die in haar tijd een veel modernere vrouw was dan hedendaagse vrouwen mogen of kunnen zijn. De plaatsen waar haar grootouders en overgrootouders woonden zijn vaak vervallen, hun graven zijn nog met moeite te ontdekken. De prachtige landschappen zijn er nog steeds, maar sommige zijn nu alleen te bezoeken onder stevige bewaking. Het aanzien van haar familie laat Hamida Ghafour ook toe gesprekken te hebben met hogergeplaatsten uit de maatschappij, mensen met of zonder visie, soms vervuld van nostalgie.
 
Dit boek van een bevoorrechte getuige biedt een bijzonder inzicht in verleden en heden van een schitterend land met veel boeiende mensen. Wellicht slagen het land er niet in om vrede, rust en welvaart te vinden zonder hulp van de buitenwereld. Maar daarvoor is inzicht nodig: dit prachtige boek levert dat met hopen.