Relieken, Echt Of Vals?

Vooral in kerken bevinden zich reliekschrijnen van heiligen. Daarnaast zijn er de beschrijvingen van heiligenlevens. De auteurs namen de taak op zich op de resultaten van het wetenschappelijk onderzoek van de inhoud van reliekschrijnen te vergelijken met hun hagiografieën, maar ook met informatie uit lokale bronnen. Klopt de feitelijke inhoud van reliekschrijnen met de historische werkelijkheid?
 
Vooral “lokale heiligen” waren het voorwerp van dit onderzoek. Wellicht ook omdat daarvoor veel belangstelling bestaat. Voor de onderzoekers was de hamvraag niet zozeer “zijn de relieken echt of vals?” en was het evenmin de bedoeling de kerk of gelovigen in hun hemd te zetten. Misschien leefden sommige heiligen wel wat vroeger of later dan uit historische teksten blijkt? Als bepaalde relieken toch als vals gecatalogeerd werden, dan werd uitgekeken naar de mogelijke oorzaak of de aard van de vervalsing.
 
Twee zeer belangrijke voorafgaande hoofdstukken in dit boek zijn deze over de radiokoolstofdatering en over het onderzoek van menselijke resten. De onderzoekers doen hierin de werking van natuurwetenschappelijke technieken uit de doeken, de interpretatie ervan en de eventuele foutenmarges.
 
Relieken van diverse heiligen werden onderzocht. Enkele namen geven een eerste indruk: Ursula (van de elfduizend maagden), Rumoldus (de stichter van Mechelen), Dimpna (uit Geel), Odrada (uit Balen, met haar witte hengst), Bavo (uit Gent) en zelfs een mutsje van Petrus.
 
Voor de lezer zijn niet alleen de resultaten van het natuurwetenschappelijk onderzoek belangrijk. Alle heiligen die hier aan bod komen worden ook uitvoerig beschreven aan de hand van lokale en andere informatie. Op die wijze biedt dit boek ook een beter inzicht in de lokale geschiedenis.
 
Werken over aspecten van de wetenschap lijden vaak aan het euvel van de onleesbaarheid, maar dat is hier geenszins het geval. De verschillende auteurs hebben samen een zeer leesbaar en boeiend werkstuk geschreven, dat bovendien mooi geïllustreerd is met tal van afbeeldingen en voorzien van diverse grafieken. Hopelijk vormt dit boek de aanzet naar meer gelijkaardig onderzoek naar relieken. Dat zou een bijkomend belangrijk pluspunt zijn.