Binnen Bij Boeren, Bakkers En Brouwers

Erfgoed Haspengouw trekt
de kar in het Limburgse Erfgoedlandschap.
En die voortrekkersrol vervult ze al jaren.  Tal van activiteiten zoals de erfgoedjaarmarkt,
erfgoedmomenten voor kinderen, vorming en diverse lezingen worden gestuurd door
deze erfgoedcel.  Voorliggend boekje is
het resultaat van zes lezingen over de agrarische geschiedenis van Haspengouw.
Heel wat (privé)archieven en collecties werden geraadpleegd. Alle informatie
werd veiliggesteld via de Archiefbank Vlaanderen.

Een eerste onderwerp
vertelt over de eetcultuur en de kookboeken sinds 1850.  Zoals overal in Vlaanderen werd ‘Ons
kookboek’, uitgegeven in 1927, hét werkboek om de eentonige keuken van de
toenmalige boerenfamilies te verbeteren en naar een hoger niveau te
tillen.  De familiale keuken van de
landbouwschool van Hoepertingen sloot hier naadloos bij aan. Rond de vorige eeuwwisseling
was koken in deze huishoudschool eerder een missie om meisjes de liefde voor
het landbouwbedrijf bij te brengen. Sinds het interbellum tot einde zestiger
jaren werd het koken een pedagogisch project om dienstboden te vormen. 

De geschiedenis van
brouwers en limonademakers is vrijwel onbekend, maar daarom niet minder
interessant.   Dit verhaal ‘vloeit’ als
vanzelf naar binnen. Uiteindelijk bleken deze kleinschalige bedrijven niet
opgewassen tegen het commercieel geweld van grote brouwerijen en
frisdrankverkopers.  Hetzelfde lot vergaat
de kleine boer en de kleine landbouwbedrijven.
Dure geautomatiseerde landbouwmachines vervangen de loonwerkers en
zorgen voor een keerpunt in het boerenleven.
De snelle evolutie van de moderne consumptiemaatschappij leidt ook tot
de modernisering van de buurtwinkel.  Van
verkoop in bulk en onderhandelen over prijzen bij de kruidenier, zorgde de
winkelketen voor een vernieuwd distributiesysteem met gestandaardiseerde
verpakkingen en vaste prijzen. 

Uit onderzoek blijkt dat in
het verleden er in Haspengouw een vijftigtal
stokers of stokerijen actief waren.
Anti-jenevercampagnes, maatregelen van de overheid en de Eerste
Wereldoorlog zorgen ervoor dat de markt instort.  Momenteel blijven er nog maar een handvol
jeneverproducenten over. 

Zeven auteurs werkten aan
dit interessante en boeiende onderzoek mee en leverden de teksten aan voor dit
boek: Yves Segers en Bert Woestenborghs, coördinators Centrum Agregarische
Geschiedenis; Jo Billen, cultuurambtenaar Wellen; Ria Christens en Magda
Guelinckx, verantwoordelijken erfgoedbeheer annuntiaten Heverlee; Nelleke
Teughels, postoraal onderzoeker en Davy Jacobs directeur-conservator
Jenevermuseum Hasselt. 

Initiatieven zoals dit
werk brengt de ‘onbekende’ geschiedenis van onze voorouders voor het voetlicht.  Ze vertellen ons over het leven en de
levensomstandigheden van de Haspengouwers van zoveel jaar geleden.  In de inleiding van dit werkstuk lees ik dat
der nog boeiende uitgaves op til staan.
Ik kijk er nu al naar uit!